BÀI VIẾT TUYÊN TRUYỀN VỀ DỊCH BỆNH “VIÊM NÃO MÔ CẦU”

Thực hiện chỉ đạo của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương đã gửi công văn Số 239/SGDĐT – VP ngày 26/02/2016 v/v phòng chống bệnh “Viêm não Mô Cầu” tới các trường học. Ban phụ trách Y Tế Trường THCS Yết Kiêu tổ chức buổi tuyên truyền tới toàn thể CBGV; Các bậc phụ huynh và các em học sinh của nhà trường nắm được nguyên nhân gây bệnh và cách phòng tránh bệnh “Viêm não Mô Cầu” như sau:

Kính thưa các thầy giáo cô giáo

Kính thưa các bậc phụ huynh và các em học sinh thân mến!

Hiện nay theo thông tin của Bộ Y tế và Sở Y tế Tỉnh Hải Dương thì bệnh “Viêm não Mô Cầu” đang xuất hiện ở một số tỉnh thành của Việt Nam như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Sơn La, Hòa Bình, Gia Lai, Nam Định, Lạng Sơn… Vào ngày 25/2/2016, theo thông tin mới nhất của bệnh viện Đa Khoa tỉnh Hải Dương thì một nữ sinh lớp 12C của trường THPT Lương Thế Vinh ở TP Hải Dương đã bị mắc bệnh“Viêm não mô cầu” và đã bị tử vong chỉ sau 24 giờ kể từ khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh, điều đó đã làm xôn xao dư luận khiến cho nhiều người dân phải lo lắng. Vậy bệnh “Viêm não mô cầu” nguy hiểm ra sao? Chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể đặc điểm, nguyên nhân cà cách phòng tránh bệnh.

1. Đặc điểm chung của bệnh

Bệnh “Viêm não mô cầu” là bệnh truyền nhiễm nhóm B (bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh và có thể gây tử vong), bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, lây truyền theo đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. “Viêm màng não Mô Cầu” là một bệnh nhiễm khuẩn nghiêm trọng, không như bệnh viêm màng não do Vi rút, bệnh viêm màng não có thể lấy đi sinh mạng của trẻ nhỏ đang khỏe mạnh chỉ trong vòng 24 giờ sau những triệu chứng đầu tiên xuất hiện. “Viêm màng não Mô Cầu” khó phát hiện, nhất là trong giai đoạn sớm bởi vì triệu chứng của bệnh  giống như những triệu chứng viêm màng não Siêu vi thông thường khác.

* Bệnh do não mô cầu có các thể lâm sàng như: viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim, ... trong đó viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết là thường gặp hơn. Bệnh thường để lại di chứng như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ từ 10-20%. Tỷ lệ tử vong có thể từ 8 - 15%.  

 Trong cộng đồng tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng từ 5% - 25%. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn tại khu vực ổ dịch.

Bệnh thường xảy ra ở nơi tập trung đông người (nhà trẻ, trường học, ...), người bị suy giảm miễn dịch hoặc đồng nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Tại nước ta, bệnh lưu hành và được ghi nhận rải rác tại nhiều địa phương,  hay gặp vào mùa đông - xuân.

2. Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn có tên khoa học là Neisseria meningitidis. Vi khuẩn dễ bị diệt bởi: nhiệt độ 56^oC trong 30 phút hoặc 60^oC chỉ trong 10 phút, các chất sát khuẩn, tẩy rửa thông thường đều dễ diệt vi khuẩn. Các nhóm vi khuẩn gây bệnh thường gặp là A, B, C, Y, W135.

* Nguồn bệnh, thời gian ủ bệnh và thời kỳ lây truyền: ổ chứa của vi khuẩn não mô cầu trong tự nhiên là người. Thời gian ủ bệnh từ 2- 10 ngày, thông thường từ 3- 4 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh tùy thuộc vào thời gian tồn tại của vi khuẩn não mô cầu ở mũi, họng của người nhiễm khuẩn. Đối với người bệnh, khả năng lây truyền có thể từ vài ngày trước khi khởi phát bệnh cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu.

3. Đường lây truyền:

Bệnh lây qua đường hô hấp, chủ yếu qua việc tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh do hít phải dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra từ người mang vi khuẩn.

Lây truyền qua đồ vật ít khi xảy ra.

Những hoạt động hàng ngày cũng có thể lây truyền bệnh như: Dùng chung ly, tách uống nước, sống trong khu tập thể, cắm trại, nhà trường, nhà trẻ, sinh hoạt cộng đồng, người hút thuốc lá hay tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá…

* Tính cảm nhiễm: mọi người đều có cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu và tính cảm nhiễm giảm dần theo tuổi. Sau khi nhiễm vi khuẩn, kể cả các trường hợp không có biểu hiện lâm sàng, cơ thể vẫn sản sinh miễn dịch. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa biết rõ thời gian miễn dịch đặc hiệu sau khi nhiễm khuẩn.

4.  Triệu chứng bệnh viêm màng não Mô Cầu
        Diễn biến của bệnh nhanh, và quái ác, bệnh ít gặp nhưng hậu quả để lại rất nặng nề, thời gian chẩn đoán và điều trị chỉ trong vòng một ngày.
    + Triệu chứng sớm:
          -  Sốt cao 39-40 độC
          -  Buồn nôn và ói
          -  Cáu gắt, ăn không ngon hoặc bỏ ăn
          -  Đau đầu, chóng mặt
          -  Đau họng, chảy nước mũi.
     + Triệu chứng đặc hiệu ( xuất hiện muộn)
          -  Xuất hiện ban đỏ vùng da mỏng, đầu chi
          -  Cứng gáy, đau cổ, co cứng
          -  Sợ ánh sáng
          -  Mê sảng, lú lẫn
          -  Co giật kiểu động kinh
          -  Mất ý thức, rối loạn cảm giác

5.  Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm màng não Mô Cầu:
       Tất cả mọi người khỏe mạnh ở các lứa tuổi khác nhau đều có thể mắc bệnh “Viêm màng não Mô Cầu” nhưng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh nhất.

 6. Chăm sóc cấp cứu ban đầu:
       -  Cho uống thuốc hạ sốt
       -  Đặt bệnh nhân nằm nơi ánh sáng dịu( hơi tối)
       -  Nếu bệnh nhân ói đặt bệnh nhân nằm nghiêng để tránh hít chất nôn vào phổi
       - Đưa ngay bệnh nhân đến bệnh viện để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
 7.  Phương pháp phòng bệnh viêm màng não Mô Cầu:
       -  Tiêm vắc xin là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh viêm màng não Mô Cầu.
       -  Vắc xin phòng bệnh viêm màng não Mô Cầu Meningo(A+C) tiêm khi trẻ được 2 tuổi và người lớn sau đó cứ 3 năm tiêm nhắc lại một lần.
       * Vắc xin: Hiện có các loại vắc xin phòng bệnh đối với týp A, C, Y, và W135. Tiêm vắc xin týp A và C đạt tỷ lệ 80% có thể phòng được dịch. Vaccine đang sử dụng tại Việt Nam là của Pháp sản xuất. Sau khi tiêm vaccine 7-10 ngày, nồng độ kháng thể đạt tới mức đủ để bảo vệ người được tiêm

- Cách phòng tránh tốt nhất là hạn chế tiếp xúc về đường hô hấp như không nên tập trung nơi đông người, thường xuyên vệ sinh răng miệng. Khi hắt hơi hay ho cần lấy khăn che miệng, hoặc đeo khẩu trang khi bị viêm đường hô hấp. Trẻ cần được giữ ấm. Cách phòng tránh đặc hiệu là rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để ngừa vi khuẩn.

            Thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng là một biện pháp để phòng bệnh do não mô cầu

Buổi tuyên truyền đến đây là kết thúc, tôi hi vọng qua buổi tuyên truyền ngày hôm nay các bạn sẽ hiểu rõ hơn về bệnh “Viêm não Mô Cầu” dể chủ động phòng tránh bệnh dịch và chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh, vắc xin được tiêm tại các cơ sở y tế; khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.

                                                                        Yết Kiêu, Ngày 09 tháng 3 năm 2016